Yağlama maddelerinin esasları

Yağlama maddeleri genel itibariyle iki gruba ayrılan birden fazla bileşenden meydana gelir: asıl baz yağ ve yağlama maddelerinin istenilen belirli özelliklerine etki eden ve açığa çıkaran ilave edilen katkılar.

Katkılar altında baz yağlara karıştırılan, yağda çözünen ilaveler anlaşılır. Katkılar ancak baz yağın özellikleri talep edilen kullanım alanı için yeterli gelmediğinde ve nihai ürünleri azami işletimsel zorlanmada bile mümkün olan en uzun kullanım ömrü boyunca kullanılabilir halde tutmak için ilave edilir.

Aşağıda dört önemli katkıyı yakından tanıtacağız. Lütfen çok sayıda katkıların bulunduğunu dikkate alın.

• Deterjan (temizleyici): Piston bölgesindeki boya ve yağ kömürleşmesi şeklindeki birikintiler ve yanma işleminden kaynaklanan diğer yüksek sıcaklık yapı parçaları bunu önemli ölçüde bozar. Deterjanlar bu birikintileri önler veya azaltır ve yanma sırasında oluşan asitleri giderir.

• VI iyileştiriciler: VI iyileştiriciler, yağın viskozitesini arttırır ve uzatır ve bu şekilde viskozite-sıcaklık karakteristiğini iyileştirir. Böylece VI iyileştiricilerin kullanılmasıyla çok amaçlı motor yağlarının üretimi mümkün olur.

• Köpük önleyici katkı: Yukarı yükselen hava kabarcıkları patlamazsa, yağ ve hava sınır yüzeyinde köpük oluşur. Köpük önleyici katkılarla yüzey gerilimi değişir. Hava kabarcıkları daha hızlı patlar ve bu sayede köpürme özellikleri azalır.

• Dispersant (dağıtıcı): Dispersantlar düşük sıcaklık bölgesinde çamur oluşumunu ve birikmesini azaltır veya önler.

Sözü edilen bariyerlerin yanında daha birçoğu vardır. WIRTGEN GROUP makineleriniz için ihtiyacınız olan katkı maddelerini içeren yağları her zaman temin edebilmenizi sağlıyoruz.

Motor ve dişli kutusu yağları hiçbir zaman üniversal olarak kullanılamaz. WIRTGEN GROUP makineleri yüksek kaliteli, en iyi şekilde bir araya getirilmiş yağlara ihtiyaç duyar.

Viskozite ve viskozite endeksi

Yağlama maddelerinin açıklanması kapsamında viskozite burada bir akışkanın deformasyona karşı gösterdiği direnç özelliği (yağlama maddesinin akışkanlık özelliği) sayılmaktadır. Bir yağ koyu akışkanlık kazandıkça viskozitesi de artar. Viskozite sıcaklığa bağlı bir büyüklüktür: Çalışma sürecinde yağın sıcaklığı arttığında, aynı zaman viskozitesi düşer. Bu koyu akışkanlık değişimi, yağdan yağa farklılık gösterir. Varyasyon genişliği viskozite endeksiyle (VI) açıklanır. VI yükseldikçe, artan yağ sıcaklığında viskozite değişikliği o kadar azalır. Sözü edilen VI iyileştiriciler (katkılar) bu endekse etki edilmesini mümkün kılar.

Viskozite ve yağ sıcaklığı

Viskozite değişimi doğrudan sıcaklığa bağlıdır. Bu durumda bir yağın VT karakteristiğinden (viskozite-sıcaklık karakteristiği) söz edilir. Yağ sıcaklığıyla ilişkili olarak bu viskozite değişimi logaritmik olarak seyreder: Sıcaklık düştükçe viskozite orantısız bir şekilde artar.

Yüksek viskozite > koyu akışkan > daha yüksek direnç

Düşük viskozite > ince akışkan > daha düşük direnç

Grafik, 40 °C ve 100 °C referans yağ sıcaklıklarında motor ve dişli kutusu yağlarının viskozitesini Centistoke (mm²/s) biriminde birbirleriyle karşılaştırmaktadır. Motor ve dişli kutusu yağları SAE spesifikasyonu (viskozite) itibariyle aynı değerlere sahip olabilir, ancak diğer değerler (katkılar, üretici normları vs.) bakımından diğer yağlara karşılık gelmeyebilir. 10W-40 motor yağı (bkz. grafikteki vurgu) 40 °C'lik bir yağ sıcaklığında yakl. 180 mm²/s viskoziteye, 100 °C'de yakl. 4 mm²/s değerine sahiptir.

Viskozite ve dış sıcaklık

Günlük işletimde tüm sıcaklık aralığında en ideal yağlamayı sağlayan mümkün olduğunca sabit bir viskozite talep edilmektedir. Düşük viskozite aralığına sahip motor yağları tüm işletim koşulları altında motorun sorunsuz çalışmasını destekler: kışın soğuk marş karakteristiğinden aşırı yaz sıcaklıklarının olduğu bölgelerde çalışmaya kadar.

SAE

SAE sınıflandırması, Society of Automotive Engineers'i temsil eder. Yağlar için sınıflandırma tanımları yapan bir birliktir.

Birçok satın alıcı için doğru motor yağı seçiminde SAE sınıflandırması (örn. 10W-40) belirleyici kalite argümanıdır. Ancak SAE viskozite sınıflarının motora ve dişli kutusuna yönelik performans gerekliliklerini temsil etmediği, yalnızca normlarla belirlenen referans sıcaklıklardaki viskoziteyi ifade ettiği dikkate alınmalıdır.

Bunun için lütfen makinenizin kullanım kılavuzunda her bir motor üreticisinin talimatlarını karşılaştırın.

Doğru seçim için ortam sıcaklığı önemlidir. Sıcaklık sınırının kısa süreliğine altına inilmesi soğuk marş karakteristiğini etkileyebilir. Aşınmanın minimuma indirilmesi anlamında uzun bir süre boyunca sıcaklık sınırının üzerine çıkılmamalıdır. Diyagram, SAE 10W-40 sınıfı motor yağı için (bkz. grafikteki vurgu) -20 °C - +40 °C arası tavsiye edilen kullanım aralığını göstermektedir.

Spesifikasyonlar doğru yağlama yağının seçilmesini sağlar. Farklı motorların ek yağlama maddesi gereksinimlerini makul bir şekilde şekillendirebilmek için üreticileri kapsayan spesifikasyonlar veya ulusal ve uluslar arası organizasyonlara ait sınıflandırmalar mevcuttur.

• ACEA (Association des Constructeurs Européens d‘Automobiles; Avrupa Otomobil Üreticileri Birliği)
• API (Amerikan Petrol Enstitüsü)

Ayrıca motor üreticilerinin verdikleri onaylar vardır:

• Caterpillar (örn. CAT ECF-1, -2, -3)
• Cummins (örn. CES 20081/78/7/6/2/1)
• Deutz (örn. DQC IV-10 LA)
• Mercedes Benz (MB 228.51)
• MAN, VW, BMW …

Makineniz için hangi yağı kullanmanız gerektiğini kullanım kılavuzunda bulabilirsiniz.

Bir yağlama maddesinin devridaim için uygun olup olmadığı veya kullanılıp kullanılamayacağı üretici normuyla ve/veya ACEA ve API spesifikasyonuyla belirlenir.

API spesifikasyonu Amerikan pazarı için geçerli normdur. Üç sınıfa ayrılmıştır:

• API dizel motor sınıfı
• API benzinli motor sınıfı
• API dişli kutusu sınıfı

Motor ve dişli kutusu yağlama maddeleri dört teste tabi tutulduğunda API spesifikasyonları verilir:

• İşletim esnasında yağ sıcaklığı artışı
• Üretici tavsiyelerine göre yağ değişim aralıklarının uzunluğunun testi
• Motor gücüne ulaşma külfetlerinin testi
• Çevre koruma normları

Güncel spesifikasyonlara sahip yağların sürekli kontrolü ve kullanıma sunulması, WIRTGEN GROUP makinelerinde servis aralığının aralıkları her zaman arttırılabilir. Buna göre aynı zaman bakım külfeti azalır.

Bu durum, ancak bileşenlerin yağlanması gibi olumlu yağ özellikleri olumsuz etkilenmeden bu zaman diliminde motor yağı uygun bir yük kapasitesine sahipse mümkündür.